Een avond in de loge
Wat gebeurt er allemaal op een vrijmetselaarsbijeenkomst?
De discretie eigen aan de Vrijmetselarij brengt bij een eerste bezoek of kennismaking soms enig ongemak met zich mee.
Wat speurzin of een GPS kunnen van pas komen om het adres en de toegang te vinden.
De werkplaats De Ruwe Kassei ligt niet meteen aan een grote boulevard, maar in een smal straatje in het hart van de oude stad.
Als je het nummer en de antieke koperen deurknop gevonden hebt, kom je binnen in een halletje, waar je een tweede beproeving wacht: een gesloten deur waarvan je moet weten hoe die te openen.
Als je vergeten bent hoe: geen paniek! Het kan even duren, maar er komt wel een aardig persoon aan die je binnenloodst.
In de vestiaire hoor je al het gerinkel en getinkel van glazen en het vrolijke geroezemoes van stemmen.
Je komt binnen in een volgende kamer van een plechtstatige oud herenhuis.
Daar wordt je opgevangen door de vrijmetselaar die verantwoordelijk is voor de praktische organisatie van onze activiteiten.
Dat we kunnen samenkomen en onbevangen genieten van dat samenzijn is de verdienste van veel handen die ervoor zorgen dat woorden, afspraken, in daden omgezet worden.
Ook deze avond werd gepland, er werd vergaderd, gecorrespondeerd, de agenda verstuurd, de financiën beheerd, er is briefwisseling en nog zoveel meer.
Dit alles gebeurd in hoofdzaak door een aantal leden van de loge zelf.
Als je hebt ingeschreven om later op de avond te blijven eten, dan vereffen je nu eerst het democratisch bedrag dat daarvoor is vastgelegd, de wijn is inclusief.
Deze ruimte heeft een bar waar je zeer waarschijnlijk je favoriete drankje wel kunt krijgen.
Afhankelijk van het tijdstip van aankomst varieert de sfeer van (vroeg op de avond) rustig gekeuvel in kleine groepjes,
zittend of staand, tot een wolk van verwarde geluiden, stemmig gepraat, gelach, kortom een cafésfeer.
Zusters en broeders van De Ruwe Kassei omhelzen en kussen elkaar bij de begroeting zonder onderscheid qua gender.
Ook hiervan is geen dogma gemaakt.
Een gulle handdruk volstaat ruimschoots.
Bijna steeds zijn er mensen van andere werkplaatsen op bezoek; deze uitwisseling is heel typisch voor de maçonnerie.
Het is een aspect van de wereldwijde verbondenheid, de universele broederschap van vrijmetselaars, waar ook ter wereld.
Tussen al die warme verwelkomingen kan een bezoeker wel eens moeite hebben om een ‘ankerplaats’ te vinden.
De broeders en zusters zijn erg druk met elkaar bezig.
Hun levens zijn immers op talloze vlakken met elkaar verweven.
Al die verhaallijnen een hoofdstukje verder doortrekken is een intensieve bezigheid.
De tijd vòòr en nà de zitting wordt hieraan besteed.
Op een zeker moment wordt teken gegeven dat de rituele zitting begint.
Iedereen maakt zich op met de attributen die bij de zitting horen en begeeft zich in de richting van de tempel, waar de gesprekken stilvallen.
De tempelpoort wordt geopend en op enigszins plechtige of toch alleszins serene wijze betreden de vrijmetselaars de halfdonkere tempel.
De zitting wordt geopend op rituele wijze.
Het taalgebruik hierbij wijkt af van de dagelijkse omgangsvormen, is een beetje archaïsch.
Het scenario ligt vast, is herkenbaar en heeft de bedoeling de juiste sfeer op te roepen.
Wat dat betekent, kan ieder individu ook weer voor zichzelf uitmaken.
Afstand nemen van de dagdagelijkse beslommeringen en je open stellen voor wat er komt, vat het zo’n beetje samen.
Het hoogtepunt vormt het aansteken van de lichten (kaarsen), waarna de tempel baadt in het licht.
Na de opening worden een aantal praktische zaken geregeld, het verslag van de vorige zitting voorgelezen en goedgekeurd en enkele mededelingen gedaan.
Dit deel van de zitting eindigt met de aankondiging van de activiteit van de avond.
Meestal is dit een broeder of zuster die een lezing komt geven rond een thema waar een persoonlijke getuigenis aan vastzit of waar bepaalde waarden in vraag gesteld worden.
De voorkeur gaat bij De Ruwe Kassei uit naar niet evidente, controversiële, persoonlijke en/of maatschappelijke thema’s.
De Ruwe Kassei streeft ernaar deze voordrachten te laten eindigen met een aantal vragen of stellingen van de spreker.
Deze worden dan voorgelegd aan de aanwezigen en wie wil kan er op reageren door het woord te vragen.
Bekvechterij tussen de aanwezigen komt door de gebruikte manier van werken niet voor.
De spreker wordt steevast door alle aanwezigen bedankt als sluitstuk voor dit deel van de zitting.
Na het uitwisselen van praktische informatie, zowel over maçonnieke als andere onderwerpen, gaat de voorzitter over tot het sluiten van de zitting, ook weer op rituele wijze.
Bij de praktische zaken hoort ook een rondgang met een beurs, waarin een ‘solidariteits’-bijdrage wordt gegeven.
Meestal is dit voor een project dat kadert binnen de Maçonnieke waarden en zoals de naam het zegt gaat de opbrengt naar mensen of instanties die tot de zwakkeren in onze samenleving behoren.
Hoewel dit alles in een vrij ernstige vorm gebeurt, is er niets fout met humor, zelfs kolder.
Het plechtige karakter werkt soms ook op de lachspieren, want als er bij dergelijk gebeuren iets fout gaat is het natuurlijk goed fout…
Kortom het kan niet ernstig zijn als er niet kan gelachen worden.
Na de sluiting van de zitting gaat de groep dezelfde weg terug in de richting van de bar en daar wordt verder gepalaverd al dan niet in het kader van de voorbije voordracht (bouwstuk).
Wie wenst (en daarvoor betaald heeft) gaat aan tafel zodra het eten klaar is.
De overgrote meerderheid van de vrijmetselaars blijft eten.
Het broedermaal is een intiem moment om telkens andere zusters of broeders (ook bezoekers) te ontmoeten.
Koken wordt voor ons gedaan, maar het aanbrengen, wegbrengen, bijvullen en wat bij tafelen dient te gebeuren nemen we gezamelijk voor onze rekening.
Iedereen draagt zijn steentje bij.
Uiteraard wordt tijdens de maaltijd duchtig verder gepraat, nu soms wel met gehakketak en misverstanden.
Je hoort al eens een stemverheffing, buiten de tempel valt dat niet uit te sluiten bij tijd en wijle.
En de veelal uitstekende wijn doet ook zijn werk.
Soms neemt iemand het woord een spreekt het hele gezelschap toe.
Als de speech afgelopen is wordt studentikoos met lepels op de tafel getimmerd, wat een hels lawaai maakt.
Zoals gezegd: zot zijn is niet nodig om bij de loge te zijn, maar het helpt wel.
Geleidelijk aan, naarmate de avond (nacht) vordert, begint het volume te dalen, iemand stapt reeds op wegens een drukke agenda de volgende dag.
Wat overblijft van de groep verspreidt zich over de ruimte van de bar, verder pratende in allerlei samenstellingen over wat hen bezighoudt, persoonlijk, professioneel.
Onvermijdelijk moet ergens een definitief einde komen aan een gebeuren.
De vrijmetselarij vraagt veel van je, want de werkplaats staat uiteindelijk zelf voor alles in, maar je krijgt ook ontzettend veel terug.
Soms een ontmoeting, soms een confrontatie, een emotioneel en/of intellectueel verrijkend gesprek, steun, begrip, warmte, andere, nieuwe ideeën en invalshoeken, ….
Vrijmetselaars gaan na een avond in de loge, zelden huiswaarts met een leeg gevoel en dit slaat niet op de maaltijd.